Poeloe Bras, ook wel Poelau Bras of Pulo Breueh genoemd en nu officieel Pulau Breueh, is een strategisch gelegen klein eiland in het noordwesten van Atjeh. Het eilandje wordt samen met enkele kleinere eilandjes te noordwesten van Sumatra de Pulau Aceh genoemd. Het gebied is tegenwoordig populair voor ecotoerisme. Tijdens de tsunami (vloedgolf) van 2004 werd Pulau Breueh zwaar getroffen.
De noordpunt van Atjeh, met name het eiland Breuëh, was het eerste wat in zicht kwam van Oost-lndië. Het belang van zeggenschap in dit deel van Sumatra werd onderkend en daarom werd aanleiding de weerbarstige Sultan van Atjeh de oorlog verklaard Generaal J.H.R. Kohier kreeg de opdracht om Kota Radja, het paleis van de Sultan, te veroveren. De militaire actie mislukte jammerlijk. De emoties in het verre vaderland liepen hoog op, vooral toen de Koning op condoleancebezoek ging bij de oude vader vande gesneuvelde generaal. ‘De tijd is rijp om het geleden echec, middels een tweede expeditie, zo spoedig en glansrijk mogelijk te wreken’, schreef de nationale dichter J.J.A. Goeverneur.
Niet ver van het strijdtoneel, vond intussen onderzoek plaats naar een geschikte locatie voor de bouw van een vuurtoren. Bijna alle scheepvaart naar het verre oosten moest door de Straat van Malakka richting Singapore. Kort daarna gaf de Minister van Koloniën aan, dat de bouw van een vuurtoren op het eiland Breuëh kon beginnen. De Commandant Zeemacht pleitte voor militaire bewaking. In juni 1874 werd begonnen met het afgraven van 3 meter grond. Dit gebeurde op een126 meter hoge heuvel. Hier moest het fundament voor de vuurtoren komen, het hoofdbestanddeel van het lichtetablissement. Deze werkzaamheden verliepen niet naar wens. De werving van personeel verliep moeizaam, eenmaal op locatie liet de gezondheid het gauw afweten. Na enige maanden moest de bouw zes weken stilgelegd worden, omdat het bouwkundig personeel uit Europa het eiland wegens ziekte moest verlaten.
De Willemstoren (Menara Api Willem) (1874)
Na afloop van de tweede expeditie naar Atjeh in 1874 werd een detachement van het Korps Mariniers (organiek te Atjeh als de 4e compagnie van het tweede bataljon infanterie) naar het eiland Poeloe Bras gezonden ter beveiliging van de bouw van een vuurtoren op de noordelijke punt van dit eiland en een kolen establissement aan de baai van Lambaleh op circa 1.5 km afstand van de vuurtoren. De vuurtoren kreeg de naam Willemstoren, of Menara Api Willem. Op 20 juni 1875 werd de vuurtoren voltooid. Op 23 juli 1875 vond de feestelijke ingebruikneming van de Willemstoren plaats door het schroefstoomschip der tweede klasse Zr.Ms. Watergeus, het schroefstoomschip der vierde klasse Zr.Ms Pontianak en Zr.Ms. Aart van Nes. Boven de toegangsdeur van de vuurtoren werd een gedenkplaat geplaatst met de volgende tekst in zowel het Nederlands als het Maleis:
Willem's Toren 1875
Gesticht in oorlogstijd
den vrede gewyd
tevens een blijvende eerezuil
voor al de dapperen en braven,
die ter bereiking van dit doel des vredes
hun bloed en leven ten offer gaven
Mede in verband met de opening van het Suezkanaal in 1869 en de intensivering van het internationale scheepvaartverkeer, dat inmiddels werd verlegd naar de Straat Malakka, was de vuurtoren van groot belang voor de veiligheid van de scheepvaart. De Willemstoren is anno 2010 nog steeds gebruik, al zijn de gebouwen rondom de toren voor een groot deel door het regenwoud overmeesterd, getuigen de afbeeldingen. De Willemstoren is te voet te bereiken via een circa 4 km lang weggetje vanuit het plaatsje Meulingge. Alternatief is een boottocht naar het strandje bij de nabij gelegen Ujang (kaap) Peuneung aan de baai van Lambaleh (ook Lembaleh, Lembalei, Lambalei) varen. Daarvandaan loopt een pad van circa 1,5 km langs de berg omhoog naar de Willemstoren. De huidige naam van de baai is Lhok Leuenbale.
2 jaar later was het weer feest . Niemand Minder dan de gouverneurs-generaal mr. J.W. van Landsberge bezocht de vuurtoren, die zo belangrijk was voor ee scheepvaart. Tijdens de beklimming van de toren riep zijn algemeen secretaris uit:
‘Op de noordelijkste punt van Nederlands gezag
Wappert de driekleur, fier in de lucht,
Krachtig symbool van wat men vermag
Door eendracht, volharding en tucht’.
